Odliczamy ostatnie tygodnie, a nawet dni do zbiorów późnych upraw. Jeśli produkcja przeznaczona jest na dłuższe przechowywanie, kluczową sprawą jest przed zbiorcza ochrona fungicydowa pod kątem chorób przechowalniczych oraz dokarmienie wpniem.
Komunikat warzywniczy PROCAM z dnia 12.10.2020 - Warzywa kapustne i korzeniowe na zbiór jesienny
Wysoka wilgotność, długo utrzymujące się krople wody na liściach, łodygach, główkach, różach sprzyja licznym infekcjom. Na początku października mamy do czynienia z infekcją zgnilizną twardzikową Sclerotinia sclerotiorum oraz szarą pleśnią Botrytis cinerea.
Z różnym nasileniem na terenie całego kraju od kilku dni dochodzi do infekcji zgnilizną twardzikową zarówno poprzez grzybnie jak i sporulacje przez zarodniki workowe z wytworzonych apotecjów. Niezbędne jest więc wykonanie zabiegów prewencyjnych, a tam gdzie obserwujemy już pierwsze objawy – zabiegów interwencyjnych.
Zdj. No 1 Grzybnia i tworzące się sklerocja Sclerotinia sclerotiorum.
Pod koniec września wystąpiły silne infekcje szarą pleśnia (Botrytis cinerea), obecnie widoczne są pierwsze jej objawy na polach (zdj. 2).
Zabiegi przeciwko szarej pleśni jak i zgniliźnie twardzikowej powinniśmy wykonywać zapobiegawczo przygotowując w ten sposób plantacje do okresu przechowalniczego.
Skutecznym rozwiązaniem posiadającym rejestrację w zwalczaniu obu wymienionych patogenów ma preparat Luna Expirence 400 SC w dawce 0,9 l/ha. Zabieg ten możemy połączyć
z nawożeniem dolistnym Pro Horti Plus K lub PK, który obok makroelementów dostarcza roślinie również cały pakiet mikroelementów. W końcowej fazie przed zbiorami nie możemy zapominać o nawożeniu wapniowym. Polecamy jedyny na rynku formułowany mrówczan wapnia Pro Horti mrówCa w dawce 2-3 l/ha. Produkt dodatkowo wykazuje działanie antybakteryjne, mrówczany wykorzystywane są do konserwacji żywności.
Zdj. No 2 grzybnia i zarodnikowanie Botrytis cinerea.
„W parze” z infekcjami grzybowymi idą bakteriozy (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseuomonas syringa pv. maculicola). Do ich rozprzestrzeniania się dochodzi zazwyczaj
w okresie wegetacji m.in. poprzez szparki oraz poprzez uszkodzenia mechaniczne (mi.in. przez szkodniki), a w okresie przechowalniczym są sprawcami masowego gnicia produktu. Zwłaszcza brokuł jest bardzo podatny w okresie przed zbiorczym na Pseudomonas syringe, gdzie z pierwszymi objawami mamy do czynienia zwykle w październiku. Wówczas na różach widoczne są małe lekko wgłębne plamki, które z czasem powiększają się powodując gnicie i nieprzyjemny zapach.
Ważne!!! Bakterię Pseudomonas syringae na odnóżach przenosi śmietka kapuściana.
To jest jeszcze jeden argument, dla którego śmietki w późnym już okresie nie można lekceważyć.
Zwalczanie bakterioz w kapustnych polega na działaniu profilaktycznym. Ważne jest zwalczanie chorób grzybowych jak i szkodników które mają pośredni wpływ na porażenie bakteriozami.
Dobre rezultaty daje stosowanie preparatów miedziowych Miedź Extra 380 SC 2-3 l/ha lub Magic Miedź 50 1,5-3 kg/ha. Pozytywne efekty ograniczające bakteriozy zauważamy po stosowaniu preparatów zawierających nadtlenek wodoru ze srebrem.
Nie zapominajmy o zabiegach w uprawach korzeniowych – pomimo braku tak efektownych objawów na polu jak w przypadku kapustnych – szara pleśń oraz zgnilizna twardzikowa ujawniają się najczęściej po zbiorach już w pierwszych tygodniach przechowywania i powodują duże straty w plonie. Z biegiem czasu, korzenie są bardzie podatne na Botrytis cinerea i Sclerotinie sclerotiorum pokrywając ich coraz większą powierzchnie grzybnią, gdzie do infekcji kolejnych korzeni dochodzi bardzo łatwo i szybko.
W uprawach korzeniowych polecamy stosowanie zapobiegawczo preparatów przeznaczonych do zwalczania zgnilizny twardzikowej. Tutaj ochrona powinna rozpoczynać się
już w momencie siewu nasion. Nie sposób ominąć w technologii uprawy marchwi produktów zawierających kompleks BTC (Bacillus ssp.,Trichoderma oraz Coniothyrium)
Po aplikacji nawozu zawierającego kompleks BTC rozpoczyna swoją działalność bakteria z grupy PGPR – Bacillus spp. Zajmuje się ona mineralizacją uprzednio wytworzonej próchnicy, przez co składniki odżywcze stają się dostępne dla nowej uprawy. Drugą istotną rolą Bacillus jest wpływ na rozwój systemu korzeniowego oraz uaktywnienie form uwstecznionego fosforu. Wpływ powyższych mikroorganizmów na ograniczanie chorób roślin jest ogromny. W warunkach presji Sclerotinią sclerotiorum, czyli sprawcy zgnilizny twardzikowej, zauważono, że magazyny z marchwią były wolne od tej choroby tam, gdzie zastosowano probiotyk. Coniothyrium wpływa bowiem odglebowo na ograniczenie rozwoju zgnilizny twardzikowej, a Trichoderma – na ograniczenie fusarium, alternariozy, ryzoktoniozy oraz zgorzeli siewek. Akcja rozgrywa się w podłożu zanim jeszcze patogen zaatakuje roślinę. Ma to związek przede wszystkim ze znacznie szybszym rozwojem Trichodermy oraz Coniothyrium, które wypierają i radykalnie ograniczają rozwój patogenów na roślinach uprawnych.
GDZIE GO ZNAJDZIEMY?
Kompleks BTC znajdziemy w wielu produktach
- nawozy doglebowe PROSAN MAXS (nawozy azotowo-siarkowe pochodzenia organicznego z dodatkiem jednego z mikroorganizmów kompleksu BTC),
- PROPHOS SUPER (azotowo-fosforowy),
- MICROSOL BTC (NKS),
- mikrogranulat azotowo-fosforowy MICROPHOS BTC,
- a także preparat MycoCell, zawierający w swoim składzie jedynie wyodrębniony kompleks bakterii BTC.
Warto dodać, że nawozy wzbogacone są w Calkonutrium – kompleks aminokwasów, w normalnych warunkach są produkowane przez roślinę samodzielnie.
W warunkach niesprzyjających lub skrajnych, takich jak susza, długotrwałe intensywne opady, gradobicia, uszkodzenia mechaniczne, przymrozki, objawy fitotoksyczności ś.o.r., zewnętrzna aplikacja aminokwasów uzupełnia ich braki w roślinie, a przy okazji poprawia pobieranie fosforu.
Na końcówce sezonu uprawy marchwi, przed zbiorami limity wykorzystania substancji SDHI w większości przypadków są wyczerpane więc sięgamy po rozwiązanie dwuskładnikowe oparte na substancjach z innych grup chemicznych: fludioksonil + cyprodynil w postaci produktu Switch 62,5 WG w dawce 0,8 kg/ha. Produkt wykazuje doskonałą efektywność na choroby przechowalnicze. Gdyby okazało się, że limit zabiegów grupą SDHI nie został wyczerpany i do zbiorów mamy jeszcze kilka tygodni to możemy zastosować preparat Luna Experience 400 SC w dawce 0,75 l/ha do bieżącego zabezpieczenia plantacji, a Switch 62,5 WG zostawić na ostatni zabieg, min 7 dni przed zbiorami z przeznaczeniem do przechowywania.
W ostatnich latach powszechnym problemem jest czernienie korzeni marchwi (Chalaropsis thielavoides, Chalara elegans). Pozornie zdrowe korzenie po umyciu pokrywają się czarnymi nieregularnymi plamami. Taki towar nie spełnia norm jakościowych oraz nie nadaje się do przechowywania. Szybko staje się pożywka dla innych bakterii gnilnych.
W korzystnych warunkach już w okresie przed zbiorczym może dochodzić do gnicia korzeni wywołanych przez Erwinia carotovora subsp. carotovora. Bakteria wnika tylko poprzez uszkodzenia mechaniczne oraz wywołane przez owady.
Czernienie korzeni i bakteryjne gnicie korzeni to olbrzymie problemy w przechowalni. Rozwiązaniem jest dobra praktyka rolnicza podczas całego procesu produkcji;
- prawidłowe zmianowanie roślin, nie uprawiać marchwi na glebach ciężkich, zlewnych,
- stosować nawozy zawierające kompleks BTC,
- unikać nadmiernego nawożenia azotem,
- chronić rośliny przed szkodnikami uszkadzającymi korzenie, np. połyśnicą marchwianką, rolnicami, drutowcami,
- po umyciu należy korzenie szybko osuszyć i schłodzić,
- odkażać przechowalnie, urządzenia do mycia.
Coraz więcej mamy informacji o stosowaniu preparatów biologicznych, które ograniczają ciemnienie korzeni oraz hamują choroby przechowalnicze. Pozytywne opinie producentów posiadają preparaty ZumbaPlant oraz Polywersum.
Czas zbiorów jest dobrym momentem na uchwycenie objawów powodowanych przez nicienie, ponieważ najczęściej podczas wegetacji nie dają żadnych niepokojących sygnałów.
Zdj. No 3 zniekształcenie korzenia oraz widoczne „koraliki” (cysty Meloidogyne hapla).
PASP Ca to dolistny nawóz wapniowy z mikroelementami, który zapewnia zbilansowane nawożenie wapniem, azotem oraz mikroskładnikami pokarmowymi. Zalecamy regularne stosowanie produktu przez cały okres intensywnego wzrostu warzyw które będą przechowywane. Jako ostatnie zabiegi wapniowe przed zbiorem rezygnujemy z produktów zawierających azot i stosujemy formułowany mrówczan wapnia Pro Horti mrówCa 2-3l/ha. Produkt dostarcza wapnia oraz ma działanie ograniczające rozwój bakterii - posiada właściwości konserwujące.
Na plantacjach kapusty przechowalniczej zaawansowanej we wzroście polecamy stosowanie nawożenia Pro Horti Plus PK w dawce 5 kg/ha łącznie z zabiegami ochrony roślin.
Plantacje brokułu, kalafiora czy kapusty, które są w fazie tworzenia główki wzmacniamy i odżywiamy stosując Prohorti Plus K w dawce 5 kg/ha.
Nawozy krystaliczne Pro Horti Plus dostarczają podstawowych makroelementów w zróżnicowanych kompozycjach dobranych do fazy rozwojowej oraz dysponują całą gamą mikroelementów takich jak B, Zn, Mo, Fe, Mo.
Prawidłowe odżywienie roślin w makro i mikroelementy jest bardzo ważne i stanowi o jakości plonu i jego zdolności do przechowania. Aby składniki miały szanse zostać pobrane przez rośliny nie wystarczy wysiać nawozów, musimy przed rozpoczęciem uprawy zadbać o właściwe pH gleby, które bezpośrednio wpływa na dostępność składników. Jest to podstawowy aspekt nawożenia, o którym musimy przypominać pomimo tego, że w polu mamy jeszcze niezebrane plony. Już teraz powinniśmy zbadać glebę, na której planujemy uprawy w roku przyszłym. Bardzo często używamy najwyższej jakości nawozów mineralnych NPK zapominając o uregulowaniu odczynu gleby, który jest podstawą efektywnego nawożenia.
Na plantacjach o niewyregulowanym pH polecamy stosowanie jesienno-zimowe wapna AtriGran lub Czarna Kreda w dawkach uzależnionych od aktualnego odczynu gleby. Bardzo ważne jest aby dostarczyć roślinie wapnia odżywczego. Wapń jest niezbędny nie tylko do właściwego pobierania ale też pełni ważną rolę w procesach przechowalniczych. Zapotrzebowanie na wapń odżywczy w korzeniowych jest duże. Na każde 40 ton plonu ogólnego szacuje się że roślina potrzebuje ok.100kg czystego wapnia. Wapń jest trudno pobierany przez roślinę dlatego dobrym sposobem dostarczenia tego pierwiastka jest aplikacja pod korzeń w postaci miękkiego węglanu wapnia. Tu sugerujemy zastosowanie Czarnej Kredy. Produkt ten oprócz szybko dostępnego wapnia dostarcza też materii organicznej w postaci kwasów humusowych.
Plantacje kapusty posadzone do gruntu z przeznaczeniem pod przechowywanie polecamy uzupełniająco dokarmiać dolistnie z użyciem preparatu PASP Ca w dawce 5kg/ha, a tuż przed zbiorami Pro Horti mrówCa w dawce 2-3 l/ha.
Anna Pękalska, Doradca warzywniczy
Sławomir Mechacki, Specjalista ds. warzw