Na etapie produkcji nawozów zachodzą duże zmiany. W przeszłości z dobrym skutkiem można było do nawożenia upraw wykorzystać mocznik czy saletrę amonową, a potem także m.in. saletrą wapniową. Kolejnym krokiem milowym było pojawienie się na rynku coraz większego asortymentu nawozów wieloskładnikowych do stosowania dolistnie, tak w formie płynnej, jak i krystalicznych. Dziś producenci nawozów idą jeszcze o krok dalej, co jest wynikiem rosnących wymagań rynku w zakresie jakości owoców. Produkowane coraz bardziej doskonałe nawozy dedykowane do stosowania w poszczególnych fazach rozwoju roślin. Zmianie uległ także skład nawozów. Z racji bogactwa w segmencie nawozów, skupię się na produktach z wartością dodaną wyłącznie z  katalogu PROCAM (choć wiele firm, w tym TimacAgro, oferuje swoje bardzo dobre rozwiązania). Obecnie coraz częściej nawet te niemal zwykłe nawozy krystaliczne wzbogacane są substancjami przyśpieszającymi ich pobieranie przez rośliny nawet w okresach, gdy rośliny mają niewielką powierzchnię chłonną. Takimi substancjami są np. kompleksy stymulujące pobieranie składników FAST DIRECTIONS czy MPC obecne np. w seriach nawozów krystalicznych Pro Horti Plus oraz Pro Horti, co czyni je efektywniejszymi niemal w całym okresie wegetacji. Zadaniem producenta pozostaje zamiana odpowiednio produktów Pro Horti Plus NPK na Pro Horti Plus PK, Pro Horti Plus K lub Pro Horti Plus P. Zmienne warunki podczas kwitnienia, troska o jakość i dążenie do uzyskania wysokich plonów wymagają „pracy” w sferze generatywnych części roślin. Stosowanie dokarmiania cynkiem i borem w okresie rozwoju pąków kwiatowych jest konieczne. Kompleks Fast direction oraz glicyna zawarte w  produkcie Pro Horti Plus Zn+B ułatwiają pobieranie składników z powierzchni młodych liści i rozwijających się pąków oraz z powierzchni pędów. Dzięki dodatkowo zawartym w nawozie aminokwasom znacznie wzrasta efektywność zabiegu.

Kolejną ciekawą grupą nawozów „z wartością dodaną” są nawozy o działaniu fungistatycznym. W tej grupie są nawozy miedziowe, nawozy siarkowe, PROFOS 100 zawierający fosforyn potasu i Pro Horti mrówCa z mrówczanem wapnia. Nawozy miedziowe zawierające tlenochlorek miedzi (SEICOS 85 WP, Miedź Extra 50 WP, Blucos 50 WP, Miedź 350 SC) czy oparty na wodorotlenku LENTOR W 50 WP z racji analogicznej postaci do miedziowych środków ochrony roślin, muszą „ubocznie” wykazywać działanie ograniczające presję chorób w jagodnikach (np. czerwoną plamistość liści truskawki, opadzinę liści porzeczek, rdzę wejmutkowo-porzeczkową). Z nawozów siarkowych dobry przykład to ARYSTA SIARKA 80 WG – nawóz, który zwiększa efektywność nawożenia azotowego i ogranicza presję mączniaków prawdziwych, a także presję ze strony szpecieli (roztoczy, przędziorków i wielkopąkowców). PROFOS 100 jest nowoczesnym nawozem dolistnym i doglebowym. Wykazuje działanie fungistatyczne, ale także wpływa na ograniczanie wielu chorób bakteryjnych. Dzięki swoim właściwościom, nawóz nie tylko w bezpośredni sposób poprawia zdrowotność roślin, lecz także poprawia skuteczność zabiegów środkami ochrony roślin. Jest to wynik m.in. niskiego odczynu produktu (pH 2,9), dzięki czemu przedłuża się żywotność mieszaniny zbiornikowej wielu środków ochrony roślin. PROFOS 100 stosowany do podlewania lub fertygacji wykazuje działanie dezynfekujące i wpływa na ograniczanie odglebowych patogenów chorobotwórczych w uprawie maliny i truskawki. Kolejny produkt to Pro Horti mrówCa, który oprócz wapnia w postaci mrówczanu, zawiera mangan, cynk oraz aminokwasy. Dzięki takiemu rozwiązaniu pomaga zapobiegać wielu chorobom fizjologicznym, wpływa na poprawę jędrności i trwałości pozbiorczej owoców oraz na ogólną zdrowotność roślin. Stosowanie produktów zawierających mrówczan wapnia i fosforyn potasu ogranicza także choroby bakteryjne. Należy pamiętać, że produkty te nie mogą stanowić podstawy ochrony roślin, a jedynie zgodnie z metodykami Integrowanej Ochrony, mogą wspomagać poprawę zdrowotności roślin i prowadzić do ograniczenia ilości zabiegów środkami ochrony roślin. Coraz częściej producenci mogą się spotkać także z rozwiązaniami nawozowymi, w których wykorzystywany jest potencjał budowania odporności roślin dzięki włączeniu w programy produktów krzemowych. PROCAM w swojej ofercie posiada krzemowo-algowy produkt Pro Horti SiMAX. Oprócz azotu, fosforu i potasu, produkt zawiera krzem (Si) i wyciąg z alg morskich (Ecklonia maxima). Produkt ze względu na bardzo wysoki odczyn (pH 12,5) także w bezpośredni sposób stwarza niekorzystne warunki do rozwoju zarodników patogenów. Uniwersalność produktu pozwala także na jego wykorzystanie drogą fertygacji. W produkcji nawozów wykorzystywane są także algi Ascophyllum nodosum, np. w nawozie Super Fifty Algae 500. Produkty takie wykazują działanie hormonalne typu auksyn, giberelin i cytokinin dlatego są często stosowane w okresie okołokwitnieniowym. W efekcie stymulują zapłodnienie i wiązanie owoców, ograniczają nadmierne opadanie kwiatów i owoców, oraz zwiększają tolerancję na niekorzystne warunki atmosferyczne. Coraz częściej na rynku pojawiają się nawozy zawierające już nie tylko schelatyzowane mikroelementy, ale dodatkowo aminokwasy, co poprawia tempo pobierania i przemieszczania wszystkich wnoszonych makro- i mikroelementów. Dobre przykłady produktów w tej grupie to Pro Horti Micro Amin Mg, który posiada schelatyzowane mikroelementy i dodatkowo aminokwasy. Właściwie dobrany skład w sposób niezwykle efektowny poprawia zieloną barwę rośliny. Ciekawym produktem jest także Pro Horti CalPhos. To przykład nowoczesnego nawozu, którego pH wynosi 0,8–1,2, co prowadzi do ograniczania presji patogenów. Produkt ten swoją innowacyjność zawdzięcza jednak udanemu połączeniu wapnia z fosforem, co umożliwia jednoczesną aplikację tych dwóch składników.

Krzysztof Gasparski
PROCAM Polska