Rok 2018 pod kątem ochrony zdawać się może łatwy. Wynika to z suchej wiosny i szybkiego wysiewania się zarodników workowych sprawcy parcha jabłoni. Fakt opóźnionej wegetacji, a także błyskawiczne nadrobienie tego opóźnienia poprzez bardzo krótki okres kwitnienia i szybki rozwój roślin w okresie majowych upałów sprawił, że zbiory wielu gatunków sadowniczych były przyśpieszone o 2–3 tygodnie. W związku z tym o te 2–3 tygodnie mieliśmy, w tych gatunkach krótszy okres ochrony. Obecnie w wielu rejonach kraju mamy do czynienia z licznymi opadami deszczu, mgłami i rosami, a wiele osób błędnie liczy na to, że okres ochrony przed chorobami jest już za nami. Należy pamiętać, że w przypadku parcha jabłoni, nawet nieliczne, czasem mało widoczne plamy, np. na wierzchołkowych pędach w koronie, mogą być źródłem infekcji zarodnikami konidialnymi i wywołać tzw. parcha wtórnego. Jego objawy często ujawniają się dopiero podczas przechowania owoców (stąd też jego nazwa – parch przechowalniczy). A należy pamiętać, że obecnie mamy bardzo wysokie normy jakościowe owoców i coraz bardziej bezwzględne są maszyny sortujące.
Zabiegi przedzbiorcze
Należy zatem kontynuować ochronę pestycydową zgodnie z zasadami Integrowanej Ochrony. Ochrona roślin nie kończy się z końcem głównej presji ze strony sprawców chorób i szkodników. Aby zabezpieczyć sad jabłoniowy przed parchem, warto ciągle wykorzystać substancję aktywną kaptan, np. ORTHOCIDE / MERTOP / RAPTAN PRO 80 WG, co w połączeniu np. z zabiegiem preparatem z grupy SDHI, np. SERCADIS (35 dni karencji) daje bardzo dobre zabezpieczenie przed parchem i mączniakiem prawdziwym jabłoni. Wykorzystywanie produktów z grupy SDHI w okresie przedzbiorczym jest szersze. Stosuje się je także przeciwko chorobom przechowalniczym. Przykładem może być np. Bellis 38 WG (7 dni karencji) do zastosowania jednorazowego na minimum 7 dni przed zbiorem lub dwukrotnie na 21 i 7 dni przed zbiorem owoców.
Mimo, iż pozostałości ś.o.r. w polskich owocach są raczej śladowe, to wielu handlowców chce wykorzystać te wielkość jako element przetargowy, konkurując z innymi dostawcami owoców na rynku. Sadownik może więc podjąć decyzję o przejściu, w okresie mniejszej aktywności chorób, na preparaty biologiczne, np. ZumbaPlant lub Guard H. Preparaty te mimo, iż nie są środkami ochrony roślin, to zapobiegają rozwojowi wielu patogenów. ZumbaPlant jest produktem biologicznym opartym na bakteriach Bacillus i grzybach Trichoderma i Glomus. Z kolei Guard oparty jest na dużej liczbie różnych szczepów bakterii i w zależności od uprawy kompozycje tych szczepów różnią się między sobą. Do sadów i jagodników dedykowany jest Guard H. Produkt ten oparty jest na drobnoustrojach, które po zastosowaniu w formie oprysku zapobiegają w dużym stopniu zasiedlaniu roślin przez drobnoustroje chorobotwórcze. Dodatkową cechą przypisywaną produktom biologicznym, jest ich wpływ na zmniejszenie się wielkości pozostałości po środkach ochrony roślin w owocach i warzywach. Wynika to z mniejszej liczby wykonanych zabiegów fungicydowych, a także przypisywaniu drobnoustrojom utylizacji pozostałości środków ochrony roślin znajdujących się na powierzchni warzyw i owoców. Warto więc przekonać się o skuteczności tych zabiegów we własnych gospodarstwach.
W przypadku stwierdzenia przekroczenia progu szkodliwości kolejnego pokolenia zwójek i owocówki do wyboru mamy m.in.: Affirm 095 SG (3 dni), Steward 30 WG (7 dni), Runner 240 SC (14 dni) i Coragen 200 SC (14 dni). Dobrą praktyką jest stosowanie rotacji produktów owadobójczych. Przy zwalczaniu zwójek dużą czujność należy zachować zwłaszcza przed samym zbiorem. Szkodniki te mogą zasiedlać jabłka w okresie ich wybarwiania. Nic tak bardzo nie boli jak klęska na finiszu. Dlatego w razie potrzeby warto wykonać zabieg zwalczający. Do ochrony w okresie przedzbiorczym najczęściej polecanym produktem jest Affirm 095 SG z uwagi jego 3 dniową karencję.
Owoce nie tylko muszą być wolne od szkodników i objawów chorób, lecz także muszą być odpowiedniej wielkości, jędrności i przydatne do długiego przechowywania. Aby poprawić jędrność owoców należy przede wszystkim wiosną i latem zadbać o pozostawienie na drzewach ich optymalnej liczby. Latem wielkość i jędrność owoców możemy poprawiać poprzez właściwe nawożenie. Z budowaniem jędrności najbardziej kojarzy się wapń. Spośród wielu form tego pierwiastka, naszym zdaniem najciekawszą i najbardziej efektywną jest mrówczan
wapnia, np. ProHorti mrówCa. Nawóz ten charakteryzuje się dużą efektywnością i niemal całkowitym brakiem fitotoksyczności dla roślin. Oczywiście na rynku pokazują się też inne ciekawe propozycje, np. Fixa Ca ze schelatyzowanym wapniem opartym na lignosulfonianach.
W trosce o prawidłowe wybarwienie się owoców pamiętać należy o wyhamowaniu w odpowiednim momencie z nawożeniem azotowym. Późne nawożenie azotowe – tak dolistne, jak i doglebowe – ma bowiem ujemny wpływ na wybarwianie się owoców. Dlatego jesienią powinniśmy zmniejszyć nawożenie azotowe na korzyść fosforowo-potasowego, stosując np. ProHorti P. Z racji małej liczby zabiegów agrochemikaliami w okresie przedzbiorczym, można skorzystać z możliwości jakie daje innowacyjne łączenie wapnia i fosforu w jednym zabiegu, np. Pro Horti CalPhos łącznie z Pro Horti mrówCa. Nie należy łączyć wapnia z fosforem stosując inne rozwiązania.
Rok 2017 to wdrożenie w sadach jabłoniowych kompleksowej technologii odżywiania dolistnego AVALON. Rezultaty w sadach ziarnkowych okazały się imponujące, co przełożyło się na wysoką sprzedaż pakietów w tym sezonie. Osoby korzystającego z tej linii nawozów wieloskładnikowych nie muszą martwić się o ich mieszalność ze ś.o.r., bo to już zostało sprawdzone. Sadownicy stosujący technologię AVALON muszą jedynie poszerzyć zabiegi o produkty wapniowe.
Istotnym elementem produkcji sadowniczej jest dbałość o właściwy termin zbioru i zabezpieczenie zebranych owoców. Firma PROCAM dysponuje sprzętem i przeprowadza próby dojrzałości owoców, w celu wyznaczenia odpowiedniego terminu ich zbioru. Ponadto w tym roku dla sadownicków, którzy zakupią w PROCAM środek Bellis 38 WG w 5-kilogramowych opakowaniach, została przygotowana limitowana edycja kompletów do samodzielnego wykonania testu skrobiowego.